Wat heeft de gemeente ervoor gedaan?
Energietransitie: gasloos bouwen en wonen
1. In samenwerking met partners in de stad is een begin gemaakt met de Transitievisie Warmte. De Transitievisie Warmte bepaalt de volgorde waarin in buurten of wijken aardgasvrij kunnen worden gemaakt. In 2019 zijn twee transitietafels georganiseerd met partners in de energietransitie. Deelnemers varieerden van woningcorporaties en netbeheerder, via makelaars en hypotheekverstrekkers, tot energiecoaches en actieve bewoners. Ieder is vanuit zijn/haar gezichtspunt gevraagd ‘waar zou jij beginnen?’. De uitkomsten van deze gesprekken, die in 2020 worden voortgezet, leiden tot een afwegingskader op basis waarvan de Transitievisie Warmte kan worden opgesteld en een keuze kan worden gemaakt voor de eerste buurt of wijk. De Transitievisie Warmte wordt in 2021 opgeleverd.
2. In 2019 is ook het proces om te komen tot een Regionale Energie Strategie (RES) Midden-Holland gestart. De RES Midden-Holland gaat met name over het opwekken van duurzame elektriciteit en het zoeken naar duurzame warmtebronnen. Zowel voor de RES Midden-Holland als voor de Transitievisie Warmte is van belang uit te zoeken wat de mogelijkheden zijn. Daarvoor zijn in 2019 verschillende onderzoeken naar mogelijke alternatieven gestart. Denk hierbij aan onderzoeken naar de mogelijkheden van een warmtenet op basis van aardwarmte, restwarmte van industrie en van aquathermie (warmte uit oppervlaktewater en riolering), maar ook naar de ruimte voor windturbines en zonnevelden.
3. In 2019 is de campagne ‘Dit doen wij, wat doe jij?’ ontwikkeld. De campagne wordt gelanceerd op 17 februari 2020 tijdens de eerste grote bewonersbijeenkomst over de energietransitie. Basis van de campagne is de website www.maakgoudaduurzaam.nl. De website is in 2019 vernieuwd zodat informatie makkelijker te vinden is.
4. Zoals bij punt 1 beschreven werkt de gemeente met partners in de stad aan een afwegingskader om in de Transitievisie Warmte te komen tot de keuze voor een eerste gasvrije woonbuurt.
5. Om het kennisniveau in de gemeente te versterken, is er in 2019 deelgenomen aan de leerkringen van de VNG over de Transitievisie Warmte en over communicatie en participatie. Daarnaast zijn alle bijeenkomsten van de provincie Zuid-Holland over de energietransitie bijgewoond, evenals de bijeenkomsten van het Programma Aardgasvrije Wijken.
6. In 2019 heeft de gemeente zich samen met de Omgevingsdienst Midden-Holland en het Duurzaamheidsplatform Gouda (DPG) ingespannen om ook bedrijven te stimuleren energie te besparen en duurzaam op te wekken. Een deel van de bedrijven en instellingen heeft een energiebesparingsplicht op grond van het Activiteitenbesluit. Een deel zet ook vrijwillig in op energiebesparing. Bijvoorbeeld door daken te benutten voor zonnepanelen, voor eigen gebruik of via een postcoderoosregeling voor bewoners in de omgeving. Een mooi voorbeeld van dit laatste zijn de 670 zonnepanelen op het dak van Croda.
7. De gemeente heeft in 2019 contact onderhouden met verschillende bewonersinitiatieven, waarbij beide partijen elkaar konden versterken. Bewoners konden aangeven waar zij tegenaan lopen, de gemeente kon uitleggen wat er van haar kant speelde. Deze win-win versterkt zich in deelname en betrokkenheid bij het organiseren van de transitietafels en de stadsbrede bijeenkomst op 17 februari 2020.
8. Ook in 2019 heeft de gemeente invulling gegeven aan haar voorbeeldfunctie. In maart kondigde de gemeente tijdens het symposium van Duurzaamheidsplatform Gouda aan om komende jaren duurzaamheidsmaatregelen te treffen in 32 gemeentelijke panden. Dit gaat om grote en kleine maatregelen. De Goudse Schouwburg, Chocoladefabriek, Cultuurhuis Garenspinnerij, de kinderboerderij en buurservicecentrum Lekkenburg worden voor eind 2020 maximaal verduurzaamd. Verschillende sportaccommodaties zijn inmiddels voorzien van zonnepanelen en zonnecollectoren om bijvoorbeeld douchewater te verwarmen. Ook helpen bewegingssensoren om verlichting beter in en uit te schakelen. Ook het et Integraal Huisvestingsplan Onderwijs zet in op verduurzaming van schoolgebouwen.
Klimaatadaptatie: water en groen
1. De raadsbrede werkgroep Klimaatadaptatie heeft op 11 december 2019 de klimaatadaptatiestrategie en de uitvoeringsagenda ter besluitvorming aan de gemeenteraad aangeboden. Deze is vervolgens unaniem vastgesteld.
2. Op 6 maart 2019 is het gemeentelijk rioleringsplan 2019-2023 (GRP) vastgesteld door de raad. In dit GRP wordt gestreefd naar het maximaal meekoppelen van de klimaatopgaven binnen de GRP-projecten. Zo wordt de capaciteit van nieuwe riolering vergroot en wordt de buitenruimte aangepast voor berging en afvoer. Deze aanpak past binnen de eerder afgesproken ontwikkeling van de rioolheffing (zoals in GRP 2014-2018).
3-4. Op 6 maart 2019 zijn de Structuurvisie Groen en Subsidieverordening Groenfonds vastgesteld. Sindsdien is de aanleg van (openbaar) groen een verplichting bij bouwplanontwikkelingen boven de € 100.000. Om planontwikkelingen enige ruimte te bieden, is de mogelijkheid van compenserende maatregelen opgenomen, waarbij in het uiterste geval de aanleg van groen kan worden afgekocht. De afkoopsommen worden gestort in het Groenfonds. Vanuit dit fonds wordt groenaanleg door de gemeente in de zes minst groene wijken mogelijk gemaakt; ook particuliere initiatieven voor openbaar groen worden uit dit fonds betaald.
5. Naast het extra vergroenen van Gouda via gemeentelijke projecten in de openbare ruimte, is het jaarlijkse lidmaatschap van Operatie Steenbreek verlengd. Operatie Steenbreek richtte zich in eerste instantie op de vergroening van particulier terrein (met name tuinen). De organisatie heet nu Stichting Steenbreek en werkt samen met andere organisaties, waardoor de focus niet meer alleen op particuliere tuinen ligt maar ook op openbare ruimte.
Bodemdaling
1. De gemeente en het Hoogheemraadschap van Rijnland werken aan een plan voor de aanpak van overlast door bodemdaling in de binnenstad: het Kaderplan Bodemdaling Binnenstad. In 2019 is de houtskoolschets opgeleverd, met daarin de belangrijkste dilemma’s. Deze houtskoolschets is de hand van een intensief participatietraject met stakeholders besproken en is daarmee de belangrijkste opmaat naar het Kaderplan Bodemdaling Binnenstad. Dit kaderplan zal begin 2020 ter inzage gaan.
2. De gemeente heeft een intensief communicatietraject opgezet rondom grondwater en funderingsproblematiek in de wijken waar rioolprojecten worden uitgevoerd of voorbereid. Daarnaast wordt het funderingsloket@gouda.nl veelvuldig gebruikt.
3. De deelname aan de pilot met het fonds funderingsherstel is met een jaar verlengd voor de eigenaren-bewoners in de Vogelbuurt en Crabethstraat. Zij kunnen aanspraak maken op een lening uit het fonds. Daarnaast biedt de gemeente extra ondersteuning voor bewoners met funderingsvragen door het Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) en de Omgevingsdienst Midden-Holland.
Het ministerie heeft medio 2019 het signaal afgegeven het fonds in de huidige vorm te willen sluiten. De reden is dat er te weinig gebruik van wordt gemaakt. Er wordt gedacht over een doorstart. Daar heeft de gemeente geen invloed op, maar is wel bij de gesprekken betrokken. De gemeente blijft inwoners ondersteunen met advies en informatie.
4. De deelname aan het Platform Slappe Bodem is gecontinueerd met inzet op extra middelen voor innovatie en wetenschappelijk onderzoek.
5. In 2019 is de Regio Deal Bodemdaling Groene Hart gesloten met de rijksoverheid. De inzet is een locatie voor een kenniscentrum bodemdaling in Gouda en het verbreden en delen van de kennis (met name beleidsinstrumenten) die is opgedaan in de historische stad.